U planiranju hladnog medjurepublickog rata izgleda da su profesionalne agencije za politicki marketing prije tri godine lose odabrale kljucnu rijec "velikosrpski hegemonizam," jer su izborni ucinci u Crnoj Gori iz aprila 2001. bili porazni,  da bi 2003. godine, "na popravnom" nove kljucne tri rijeci "samo neka idu" imale djelimican ucinak u Srbiji, preko demohriscana i  G-17 plus.

    Brodolom zadate istine, tzv "velikosrpskog hegemonizma", bez obzira na svesrdnu podrsku javnih glasila u Crnoj Gori, iz vladinog medijskog kompleksa, bio je evidentan Pirovom pobjedom separatisticke koalicije "Pobjeda je Crne Gore - Milo Djukanovic" sa odnosom dnaga 51:49%, uz zdusnu podrsku nacionalnih manjina, (oko 25%), sto pokazuje statistika izborne geografije. Crnogorska javnost nije prihvatila Srbiju kao naslednog neprijatelja, a novembarski popis stanovnistva u Crnoj Gori (2003),  pokazao je da  u Crnoj Gori ima najmanje cetiri puta vise Srba od popisnih rezultata iz 1991. godine. 

    Kad je izgubljen oslonac u Crnoj Gori za NDCG trazeni su saveznici u Srbiji. Stratezi politickog marketinga znali su da se na Balkanu zahvalnost najprije zaboravlja. Trebalo je biti neumjeren u vrijedjanju  Srbije, koja je od kada postoji, posebno za vrijeme vladavine posljednja tri vladara iz kuce Petrovica, a i Obrenovici i Karadjordjevici, pomagali su juznoj braci. Negiranje pomoci separatisti su ukalkulisali bijes gradjana Srbije kako bi oni sami trazili "otpis" Crne Gore, kao naslednog bremena. Uslijedio je odgovor na nezahvalnost: "Samo neka idu." U iznudjavanju tog odgovora prednjacili su nesuvislim megalomanskim procjenama cetiri crnogorska Kolumba, koji su se kao na traci smjenjivali u nesuvislim izjavama poput one - da je Crna Gora  pupak Balkana, garant stabilnosti regije i sire, da trazi ambasadorska mesta od SCG u svim metropolama gdje se vodi svjetska politika, da Crna Gora moze sama - samo je pljacka Srbija. Cak je univerzitetski profesor, sef katedre za medjunarodno pravo, svojevremeno izjavio, uoci onih neslavnih izbora: "Srbija 200 godina nastoji da porobi Crnu Goru." Gradani su postavljali pitanje kako to da porobi, kad je tada Srbija bila porobljena, a "porobljavanje" Crne Gore je datirano tri godine prije Karadjordjeve bune i 78 godina prije nego sto je i sama priznata kao drzava. A uoci popisa u Crnoj Gori DANU akademici su saopstili uz zdusnu podrsku medija koji su podsjecali na marionetsko pozoriste: Necemo dozvoliti u Crnoj Gori  posrbljavanje Crnogoraca. Ovo je isto toliko nelogicno kao kad bi propovijedali katolicizam ili pravoslavlje bez hriscanstva, uz odricanje Hrista. U Srbiji su zagrizli taj mamac Baticevi demohriccani i Labusovi G-17 plus kao i dio srpske javnosti, ogorcene na ove uvrede spakovane u radionicama manjinske separatisticke zvanicne vlasti u Crnoj Gori.  Po principu spojenih sudova - uslijedio je odgovor "sta ce nam oni." U juznoj republici separatisti, koji su ocito u manjini i kod Crnogoraca, zastupaju sakatu politiku - "mozemo sami," a dio srbijanskih zvanicnika zastupaju jos sakatiju politiku - "samo neka idu." 

    Ostaje nesporna cinjenica za one sto ne zele da vide, a to je, nesporno, dio crnogorsko i srpske "elite": Rusenjem balkanske vertikale, srpsko-crnogorske, nasto upozorava i Zapad, dakle jedne geografske, ekonomske, duhovne cjeline, nesporno istog jezika,  istorije i kulturne tradicije, otvara se prostor za dalju fragmentaciju i Srbije, a posebno Crne Gore, koju bi, po svoj prilici cekala sudbina danasnje Tro-Bosne, uz "sporno podrucje Boke kotorske," gdje bi zaliv bio omedjen izlazom na otvoreno more kod Prevlake pa bi od "Nevjeste Jadrana" napravili jezero, a NDCG bi imala izlaz na Skadarsko jezero, tim prije sto je nedavno i Tuzima darivana opstina. Nakon torpedovanja juznoslovenske drzave, dobili smo nekoliko drzavica, prakticno protektorata, gdje se mijenjaju odore, zastave, komponuju se novi jezici od jednog, od jednog naroda prave tri i po nacije, od jedne vjere dvije..."Doista nema neprirodnije stvari nego kad se narod obuce u tudje uniforme."(1). 

                                NOVINARI KAO AUTOMOBILI  

Nuzno je zabiljeziti dva decembarska kuriozuma: Politicko obrazlozenje za eliminaciju poznatog novinara i urednika TV Crne Gore, Jelice Pantovic na mjesto programskog direktora drzavne televizije, i drugi, jezicki maraton politicara dukljanske provenijencije odrzan u “zelenom salonu” hotela Crna Gora, gdje je najavljeno ustavno ubistvo srpskog jezika, bez obzira sto njim govori vecina Crnogoraca.

Bez obzira na jezik cinjenica, vec je jedna segregacija  promovisana proljetnom Uredbom Vlade Crne Gore, koja se odnosi na zaposljavanje nadnicara iz Srbije, sezonce, odnosno za “nerezidente” - za dvadesetak hiljada beraca bresaka, grozdja, pomocnog osoblja u turistickoj sezoni. Njihovi poslodavci, prema vladinoj Uredbi placali su posebnu taksu za uposljavanje “pridoslica.”  Cekamo reakciju (ne)vladinih organizacija, a svakako Helsinskog komiteta i OEBS-a.

Vratimo se hotelskoj sesiji, odrzanoj u organizaciji militantne Gradjanske partije, nepoznatog broja sljedbenika, ali ispiljene iz sinjela vodece partije DPS-a, juce integristicke, a danas separatisticke. Ova partija na papiru, uz patuljastu SDP u koaliciji sa DPS-om, drmaju politikom u Crnoj Gori. Partija nepoznatog broja sljedbenika u hotelu je zakljucila: “Crna Gora ce imati u ustavu crnogorski, a ne crnogorsko-srpski jezik,” (2) odnosno: “Nije tacno da DPS preko pojedinaca unosi zabunu u javnost stavovima o jeziku i njegovom mjestu u Ustavu. Rijec je o misljenju i stavovima koji traze rjesenje iz situacije”…(3).

Slavni filozof Vintgenstajn, govoreci o jeziku tlapnje pisao je da ukoliko nemas sto reci, onda treba cutati, jer suplje rijeci vjetar nosi, poput pomenutog “rjesenja iz situacije.” Ipak, nijesu potrebne rijeci tamo gdje su prisutne cinjenice, a nepobitna cinjenica je nedavno zavrseni popis stanovnistva, istina ne bez manipulativnih igara Monstata (Montenegrinske statistike), gdje se, i pored manjkavosti, uz nepotpune podatke saznaje da se ogromna vecina gradjana Crne Gore izjasnila da je njihov maternji jezik – srpski.   Crnogorski separatisti smatraju da je jezik, kao vjera i nacija, nesto poput “svedskog stola.”  Nakon promocije cetiri jezika maternja, uz diobu srpskog, svaki nepismeni gradjanin nakon popisa bice poliglota – jer govori cetiri jezika. Jedna mater – cetiri maternja jezika! Danas dukljanski Montenegrini fluentno govore svoj maternji “crnogorski jezik,” kao i hrvatski i bosnjacko-muslimanski, dok jedva natucaju srpski. Ipak, ostaje jedna nepobitna cinjenica: svi “jezici” imaju zajednicke psovke. To  ne mogu prenebreci ni politicki teoreticari jezika iz “zelenog salona.” A samo zborno mjesto za  imenovanje “crnogorskog jezika” je upodobljeno ovom trenutku. Hotel je odmah poslije rata zidan kao “Moskva,” a malterisan kao “Crna Gora.”  Sam raspored odaja upodobljen je buducim raznim potrebama pa pored “zelenog salona,”postoji jos i “crveni” dok “bijelog” nema, jer bi asocirao na integriste, “bjelase”. 

Vratimo se Pantovickoj i njenoj radnoj segregaciji u zajednickoj drzavi SCG. Hendikep: Rodjena je u Beogradu.  Da je rodjena u Banjanima, Bogmilovicima, Ulcinju, ili Zoganju, ili, pak, u Katunskoj nahiji, gdje se 100% govori “crnogorskijem jezikom,” imala bi stratesku prednost u izboru. Ipak, zalila se,  jer smatra da istina koja se ne kaze u pravo vrijeme gora je od lazi. Kao sto je i velika laz sto se politicki reprezentanti zaklinju u “harmonizaciju odnosa u SCG,” a dogovaraju se da se ne bi dogovorili, kako bi odrzavali ortacku drzavu administrativnih feuda na trogodisnjoj probi, gdje se interesne mafije najlakse dogovaraju. Vjerujem da svaka zemlja u tranziciji ima svoju mafiju, ali po nekim tvrdnjama iz Italije, Svajcarske, Njemacke, nasa mafija ima drzavu!

 BRISANJE NEMANJE, SVETI PETAR NA LISTI ČEKANJA

Separatizam ima poduzu istoriju. Svojevremeno su na  o-ruk mijenjani i nazivi ulica, kao i glavnog grada.   Na primjer, Podgoricani pamte da im je polovinom 1946. godine preimenovan grad u Titograd, a nesto kasnije i Svetosavska ulica u Ulicu Jola Piletica. Ovih dana, prije usvojene “odluke” iz pomenutog  “zelenog salona,” najavljeno je ubistvo ulice – Nemanjine obale. “Darivace” je, ako je vjerovati novinama, Svetom Petru Cetinjskom, koji je i na listi cekanja za gradnju spomenika njemu u cast, i to – Svecu. Dukljani to mogu. Istina, pravoslavlju nije svojstveno da podize spomenike svecima. Medjutim, aktere politicke moci ne brine sto ugrozavaju pravoslavlje, a promovisu krivoslavlje, kao novu uzdanicu. Za ubistvo Nemanje na obali Ribnice, gdje je i rodjen ovaj velikan srpske i crnogorske istorije, zaduzen je izvjesni Mugi, kako stoji u  iformativnim glasilima. Za Nemanju, utemeljivaca  pravoslavlja dovoljan je danas, u poplavi politicara kao najunosnijeg zanimanja i clan drugog tima DPS-a. Na toj Obali nedavno je podignuto dzamalo, kic-obiljezje velikana ruske knjizevnosti, Puskina, ciji su stihovi zloupotrijebljeni, kako bi poduprli ideju o NDCG. 

 Sjeme jezickog separatizma, kao politickog, a ne lingvistickog pitanja, mislim da je posijano na onoj sesiji u organizaciji Marksistickog centra CK SK CG, organizovanog, koliko se sjecam, bas u zgradi CK, sadasnjem sjedistu Vlade Crne Gore, 1986. godine, (ili godinu-dvije ranije). Savjetovanje je organizovano povodom stampanja brosure “Etnogeneza Crnogoraca” špire Kulisića. Bilo je rijeci o novom porijeklu, korijenima i istoriji Crnogoraca. Ako sa Srbima nemamo iste korijene, kako pise u etnogenezi, kontali su tadasnji ideolozi, onda nemamo ni isti jezik. Iz te brosurice smo mogli “saznati” ko smo, odakle smo, sta smo… Moja radoznalost me vodila da nesto saznam i o samom autoru ovog, po meni, politickog  pamfleta. Malo istrazivanje me dovelo do Prijedora, BiH. Tamo je prije rata Kulisic sluzbovao, predavao je geografiju u tamosnjoj gimnaziji. Upoznao sam i neke njegove djake, koji danas zive u Beogradu, (prijedorska generacija 1937-38). Profesor je, prema kazivanju njegovih djaka, prosao cudan licni, evolutivni, vjersko-nacionalni put. Oni tvrde da je dosao u ovaj grad kao špiro, nakon zenidbe sa Suadom bio je Sead, kasnije, u predvecerje velikog rata,  seli za Beograd sa suprugom. Kasnije se razveo i opet bio Špiro. Ne ulazim u to da li je i koliko je u istom covjeku bilo vjera i nacija, ali tesko mogu prihvatiti da mi on kaze ko sam ja.

 STA KAZE KRSTENICA? 

 I ove jezicke igre koje su nametnuli partijski lideri, uoci i nakon popisa u Crnoj Gori, oslanjaju se na tekovine, nesporno, mlade crnogorske nacije, koja u pocetku nije bila suprotstavljena srpskoj, i fiktivnom srpskom hegemonizmu. Uvidom u skupstinske dokumente, saznajemo da njena krstenica datirana sa 31. decembrom 1946. godine. U istupu poslanika don Nika Lukovica, izmedju ostalog, stoji: "Kada su se kosovski orlovi ugnijezdili u ovim slavnim krsevima, zasadili su na Lovcenu, crnogorskom Parnasu, svetom brdu svih unakrst Slovena, srpski barjak, simbol junastva, vitestva i slobode, dgje je pet vjekova slobodno leprsao, opstao je nicim neokaljan...crnogorski je narod najcistija etnicka grupa medju Srbima... stoga engleski istoricar Miler zove Crnogorce 'aristokracijom srpske rase." (4). Na zasijedanju pomenute Ustavotvorne skupstine dato je i teorijsko utemeljenje nove nacije. Tamo, izmedju ostalog stoji: “Ko poznaje Staljinovu teoriju o nacionalnom pitanju tome je postojanje crnogorske nacije nedvosmisleno jasno.” (5). U zbirci dokumenata postoji i jedan pasaz - kritika intelektualaca, koji sa podozrenjem gledaju na formiranje crnogorske nacije. Oni nigdje javno nijesu mogli istupati, nego, kako pise, po budzacima. Intelektualci, kako su preimenovani u intelektualstinu - "dio skolovanih ljudi cija je glava ispunjena starim prezivjelim teorijama o drustvu, o drzavi, o narodu i koji se tih teorija drza kao dogme...udaraju na priznanje crnogorske nacije... i ujedno zakljucuju da su narodi Jugoslavije federativnim uredjenjem suprotstavljeni jedni drugima, narocito da je crnogorstvo suprotstavljeno srpstvu, te da je federativnim uredjenjem privilegovan separatizam, da nastaje proces raskomadavanja Jugoslavije." (6). U ovom zbiru dokumenata na nekih 900 stranica, hronoloski su dati dokumenti, ali nigdje nijesam naisao na ime “crnogorski jezik." Nesporno, nakon uspjesnog zavrsetka rata poslanici su govorili iz srca, nijesu mogli pretpostaviti u eri "bratstva-jedinstva" da ce upravo puci drzava onog dana kad su omedjeni nacionalni prostori drzava-republika. Desilo se ono sto je govorila intelektualstina po budzacima. Danas imamo dva politicka bloka u Crnoj Gori: separatiste, koje predstavlja zvanicna vlast i integriste, koje podrzava vecinska crnogorska javnost preko zavadjenih, a bogme mislim i korumpiranih nekih opozicionih lidera. Baza je konstantna, nepromjenljiva, a lideri predstavljaju neku varijabilu.

 Kad se jedna politicka opcija u medijima favorizuje, sto se radi u Crnoj Gori, a druga totalno ignorise, onda po gledistima poznatog italijanskog teoreticara Antonija Gramsija, krajnji rezultat je puka numericka brojka koja pokazuje ucinke manipulacije i efekte redukovane svijesti gradjana u nedemokratskom drustvu. Brojanje je zavrsni ceremonijal, ciji je bio krajnji ucinak manipulacije, izrazen u procentima 51:49. Prema nekim gledistika, kad bi bio obrnut tretman, samo pola godine, i kad bi mediji bili istinski servis gradjana, odnos snaga separatista i integrista bio bi porazan zaDukljane. Kretala bi se podrska separatisticka izmedju simbolicnih 5-10%. 

Sporni izbor u drzavnoj, stranacki privatizovanoj TVCG je razumljiv. Vec nekoliko godina ekran su zaposjeli separatisti, a integristi su na listi cekanja, neogranicenog trajanja. Sada se postavlja temeljno pitanje: Kada je u nas drzavna ili paradrzavna televizija dala sansu da, poput separatista, integristi iskazu svoja politicka gledista i rizike razaranja zajednicke drzave Srbije i Crne Gore? Za integriste, odnosno drugacije misljenje nije se moga naci TV termin. Koliko zam to se desilo samo jednom i to kada je Srpska narodna stranka (u oktobru 2001) ustupila svoj termin, ponavljam, svoj jednocasovni termin – “TV parlamenat” - univerzitetskom profesoru iz Beograda, Kosti Čavoskom. Ostavimo na stranu to sto se ostrasceni novinar tada ponasao kao policijski isljednik i sto je sagovornika kao domacin, mimo crnogorskih obicaja i tradicije, izlozio sikaniranju putem uvredljivih pitanja TV “gledalaca.” Burne uvrede i provokativna pitanja su uslijdila kada je profesor saopstio tvrd politicki iskaz - da uvredljive poruke iz Crne Gore, koje upucuju neki zvanicnici, kako bi izazvali bijes gradjana Srbije, nece izazati projektovani odgovor: – "idite Crnogorci vec jednom!" - E to se nece desiti, rekao je Čavoski. ( Istina to je dobro odradjeno pa se i desilo: Baticevi  Demohtiscani i G-17 zagrizli su mamac, sto potvrdjuje decembarska izborna kampanja u Srbiji). Medutim, to je tada bio razlog za uzbunu vrha DPS-a i SDP-a pa je TV, po starom obicaju, pronasla ili iznajmila vise sagovornika kako bi neutralisali politicke iskaze profesora Čavoskog. Naredne veceri pojavio se Teofil Pancic (“Vreme”), zatim, Nenad Čanak, (predsjednik Skupstine Vojvodine), te poslije njega Azem Vlasi (iz Pristine) i Milan St. Protic, iz Beograda.  I na kraju gostovao je Zarko Rakocevic, predsjednik SDP. Svi su imali svoje TV termine, reklo bi se,neogranicenog trajanja i, sto je najvaznije, rekli su isto: NDCG – no sto!

 Da zakljucim: Pobrojane provjerljive cinjenice upucuju na zakljucak da smo mi blizi predgradjanskom nego gradjanskom  drustvu. Preko domacih dezintegracija, zelimo u evropske integracije, uz sijanje vjerske i nacionalne mrznje, diobe nedjeljivog za demokratski svijet.  Kod nas Balkanaca, u dobroj mjeri promovise se Balkan u glavi. Izgleda, niko uspjesnije ne sije jezicke, vjerske i nasionalne netrpeljivosti i niko uspjesnije ne radi na razaranju drzavnog i duhovnog jedinstva od politicara i njihovih medija za podrsku, kod kojih je ovdje i sada najjeftinija drzava, a najskuplja vlast. Kao da se reafirmise pozaboravljeni revolucionarni stih: “Nema borbe, nema rata, dok ne krene brat na brata.”  1. Franjo Racki, Jugoslavija II, "Prozor," 2.XI l860.

2. Podgoricke "Vijesti," 7. dec. 20033. "Vijesti," 8. dec. 2003.4. Zbirka dokumenata: “Rad Skupstine Crne Gore 1945-l950,” str. 193-194. izdanje Skupstine CG 1986, priredili Čedo Perović i Nevenka Ilić).5. Isto,  str. 230. 6. Isto, str 229.Beleska o autoru:

 Nikola Ivanovic, N. Downer av. 3935, Milwaukee, WI- 53211, USA; e-mail:nivanovic@webcominc.com tel. (991) 414 - 3324-844.Rodjen u Danilovgradu, Crna Gora, novinar i publicista vanstranacke orjentacije. Zavrsio studije filozofije u Sarajevu.